Phát triển du lịch cộng đồng tại Hà Tĩnh

Đăng lúc: Thứ tư - 25/09/2019 09:45 - Người đăng bài viết: lehoa
Những năm gần đây, du lịch cộng đồng đã trở thành loại hình phát triển mạnh mẽ và phổ biến tại nhiều địa phương của cả nước, đặc biệt là ở các tỉnh thuộc vùng Tây Bắc. Du lịch cộng đồng không chỉ mang lại giá trị lợi ích kinh tế cho cộng đồng, xã hội mà còn góp phần bảo tồn phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, gìn giữ cảnh quan môi trường.

Đoàn Famtrip Hồ Chí Minh khảo sát du lịch homestay (xã Tiên Điền, huyện Nghi Xuân)
 
Phát triển du lịch cộng đồng trong giai đoạn hiện nay được xem là công cụ hữu hiệu giải quyết những tác động tiêu cực mà du lịch mang lại, hướng đến sự phát triển bền vững. Tuy nhiên, loại hình du lịch này ở Hà Tĩnh đang còn ở mức sơ khai, chưa được tập trung khai thác và đưa vào phục vụ khách du lịch. Vậy giải pháp nào để Hà Tĩnh có thể biến du lịch cộng đồng trở thành một sản phẩm du lịch độc đáo thu hút du khách khi đến với Hà Tĩnh?

Thực trạng du lịch cộng đồng ở các tỉnh khu vực Bắc trung Bộ
Tại Việt Nam, mô hình du lịch cộng đồng phát triển mạnh tại một số tỉnh, nơi gắn với những vùng có bản sắc văn hóa đa dạng và độc đáo, có các bản dân tộc thiểu số còn lưu giữ được những phong tục tập quán mang tính hấp dẫn, điển hình như: điểm du lịch cộng đồng xóm Pom Coọng, thị trấn Mai Châu, huyện Mai Châu, Hòa Bình; điểm du lịch Thanh Toàn, xã Thanh Thủy, huyện Hương Thủy, Thừa Thiên - Huế; điểm du lịch cộng đồng làng Triêm Tây, huyện Điện Bàn, Quảng Nam… Tại khu vực Bắc trung Bộ, du lịch cộng đồng đang dần được chú trọng để phát triển thành sản phẩm du lịch hấp dẫn, đặc biệt là ở 2 tỉnh Quảng Bình và Nghệ An.

Tại Quảng Bình, năm 2011, với sự ra đời của mô hình Phong Nha Farmstay tại xã Cự Nẫm, huyện Bố Trạch đã thu hút đông đảo khách nước ngoài đến lưu trú, nghỉ ngơi. Đến nay, toàn tỉnh có hơn 50 cơ sở homestay và farmstay, trong đó chủ yếu tập trung tại khu vực Phong Nha và các xã lân cận. Nếu trước đây, nhiều người ở các xã Sơn Trạch, Hưng Trạch, Cự Nẫm, Phúc Trạch… sống bằng nghề trồng trọt, chăn nuôi và đi rừng thì nay đã có nghề mới, nghề làm dịch vụ du lịch như chèo thuyền đưa khách đi tham quan hang động, thợ chụp ảnh, lái xe, làm porter cho các tour du lịch mạo hiểm... Nghề này đã góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân, đồng thời giảm áp lực đối với công tác bảo vệ rừng di sản. Tại Nghệ An, bản Nưa, bản Pha, xã Yên Khê; điểm du lịch cộng đồng bản Khe Rạn, xã Bồng Khê; điểm du lịch cộng đồng Làng Xiềng, xã Môn Sơn (Con Cuông) là những nơi đang thu hút du khách, nhất là du khách quốc tế ghé thăm.Tại đây, du khách được tham quan làng dệt thổ cẩm, ngồi vào khung dệt vải, ngắm các sản phẩm thổ cẩm địa phương, thưởng thức các tiết mục văn nghệ đặc sắc, các điệu dân ca dân vũ của đồng bào dân tộc trong các trang phục rực rỡ, thưởng thức các món ăn dân tộc và ngủ lại nhà sàn đón buổi sáng trong ánh bình minh, tiếng gà gáy và tiếng suối…Du khách còn được trải nghiệm các hoạt động sản xuất của địa phương như gặt lúa, hái cam, thi cấy, tham quan hội chợ phiên. Để thành công ở các điểm du lịch này là cả quá trình, trong đó có sự quan tâm của địa phương cùng sự hỗ trợ của Tổ chức JICA Nhật Bản. Tận dụng sự hỗ trợ của Dự án JICA Nhật Bản, Dự án VIE-028 Phát triển nông thôn miền núi Nghệ An để mở các lớp đào tạo nghề nấu ăn, chế biến các món ăn phục vụ du lịch, duy trì phát triển nghề dệt thổ cẩm, mây tre đan… Nghệ An cũng đã làm tốt công tác tuyên truyền quảng bá, cùng với đó là sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, do vậy bước đầu đã đạt được những kết quả đáng mừng.

Thực trạng du lịch cộng đồng tại Hà Tĩnh
Khác với Quảng Bình, Nghệ An, tại Hà Tĩnh, việc phát triển du lịch cộng đồng tại những khu nông thôn mới kiểu mẫu lại vấp phải những khó khăn riêng. Năm 2018, xuất phát từ phong trào xây dựng nông thôn mới gắn với khu dân cư kiểu mẫu, tại Phong Giang, Tiên Điền đã hình thành một số hộ gia đình xây dựng homestay phục vụ khách du lịch. Tuy nhiên, sau khi hoàn thành xong việc sửa sang nhà cửa, vườn tược, thì các hộ gia đình trở thành điểm đến tham quan thường xuyên của các đoàn du khách khi về Tiên Điền nhưng lượng khách lưu trú lại vô cùng hiếm, hiệu quả thu được từ du lịch là chưa có. Việc chưa thu hút được đông đảo khách nghỉ lại là do sự đơn điệu của các loại ngành nghề sản xuất ở địa phương cho nên hầu hết các homestay hiện thời chỉ đáp ứng được nhu cầu là điểm dừng chân, nghỉ ngơi; còn nhu cầu khám phá, trải nghiệm đời sống sản xuất của người dân lao động gần như chưa thể đáp ứng.

Về các sản phẩm văn hóa, văn nghệ phục vụ du khách cũng chưa thường xuyên và thiếu chuyên nghiệp. Hiện nay, đội văn nghệ dân gian xã đang hoạt động dưới hình thức phong trào, các thành viên gắn kết với nhau chủ yếu dựa vào niềm đam mê, địa phương chưa có bất kỳ chế độ đãi ngộ nào đối với các thành viên. Thành ra, muốn có sự ràng buộc, tính chuyên nghiệp trong công tác biểu diễn, phục vụ du khách là rất khó. Các đoàn khách muốn thưởng thức văn nghệ mà không đăng ký trước sẽ khó bố trí biểu diễn được vì chưa hình thành đội chuyên nghiệp mà phải tập hợp người dân trong làng xã…

Bên cạnh thôn Phong Giang, Tiên Điền, Nghi Xuân, hiện Ủy ban nhân dân huyện Lộc Hà cũng đã xây dựng Đề án xây dựng làng văn hóa du lịch Nam Sơn. Mục tiêu của đề án là xây dựng Làng văn hóa Nam Sơn thành Làng văn hóa du lịch cộng đồng sinh thái và bền vững trên cơ sở giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa làng quê, bảo vệ môi trường và cảnh quan thiên nhiên là hướng đi bền vững của du lịch Lộc Hà nói chung và thôn Nam Sơn nói riêng. Không chỉ hướng dẫn người dân các hoạt động đón tiếp, bố trí nơi nghỉ cho du khách có nhu cầu tham quan, du lịch, trải nghiệm tập quán sinh hoạt, lao động, sản xuất của những nông dân ở địa phương, mà Đề án còn hướng dẫn người dân làm du lịch một cách bài bản như: vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, đón khách, kĩ năng giao tiếp, thành lập các đội văn nghệ ngay tại thôn biểu diễn phục vụ khi  khách có nhu cầu. Đề án còn khuyến khích các hộ dân trong thôn xây dựng hàng rào xanh, vườn mẫu, đầu tư khoa học kỹ thuật trong cải tạo vườn tạp, hệ thống tưới thông minh vào sản xuất nông nghiệp tạo ra các sản phẩm hàng hóa phục vụ khách du lịch.
 

Trải nghiệm bắt cá tại Trang trại du lịch Bình Mỹ-Ảnh: Thanh Hoài
Giải pháp cần tập trung thực hiện từ nay đến năm 2020
Về công tác quy hoạch
Chính quyền các cấp cần xây dựng chiến lược, quy hoạch phát triển du lịch cộng đồng một cách bài bản, theo hướng du lịch bền vững, tránh tình trạng xây dựng tràn lan, tự phát. Đẩy mạnh công tác nghiên cứu thị trường, thị hiếu của du khách để xây dựng các điểm du lịch cộng đồng phù hợp và hoạt động có hiệu quả. Lựa chọn vị trí điểm du lịch cộng đồng phải là nơi có những ưu điểm vượt trội về bản sắc văn hóa, đặc thù riêng có của địa phương. Cần xem xét lại chủ trương xây dựng tiêu chí nông thôn mới về giao thông, có thể sử dụng đường lát đá, đường đất ở các làng du lịch chứ không nhất thiết bê-tông hóa.  Việc phê duyệt các quy hoạch và quản lý tốt công tác quy hoạch sẽ tạo tiền đề cơ bản cho việc phát triển du lịch cộng đồng hiệu quả tại địa phương.

Về công tác xây dựng phát triển sản phẩm
Cần đẩy mạnh nghiên cứu thị hiếu của khách du lịch, nghiên cứu bản sắc văn hóa và tính đặc thù của địa phương để xây dựng sản phẩm mang tính độc đáo, hấp dẫn nhằm thu hút khách du lịch.

Phát triển sản phẩm theo chuỗi, có chiều sâu, tạo sản phẩm có thương hiệu của vùng, khác biệt riêng có, tránh lặp lại ở mỗi điểm. Xây dựng các sản phẩm du lịch cộng đồng đặc thù, tạo lợi thế so sánh của tỉnh Hà Tĩnh so với các tỉnh khác. Trong đó, đặc biệt chú trọng đến các mô hình gắn với xây dựng nông thôn mới và mô hình nông nghiệp như mô hình Rau củ quả ở Thạch Văn, mô hình nuôi hươu ở Hương Sơn, mô hình nông thôn mới ở Nghi Xuân… Đẩy mạnh tiến độ tập trung thực hiện Đề án “Mỗi xã một sản phẩm” nhằm đa dạng hóa sản phẩm tại các vùng.

Tập huấn, đào tạo nguồn nhân lực
Đẩy mạnh việc đào tạo nguồn nhân lực cho phát triển du lịch cộng đồng dựa trên việc mở rộng các loại hình đào tạo, mở các lớp tập huấn bồi dưỡng về du lịch, kỹ năng nghiệp vụ, thái độ phục vụ khách du lịch, giao tiếp ngoại ngữ…kết hợp với việc phổ biến kinh nghiệm về phát triển du lịch cộng đồng trong nước và thế giới cho các chủ hộ làm du lịch.

Nâng cao hiệu quả xúc tiến quảng bá
Đẩy mạnh công tác tuyên truyền quảng bá hình ảnh du lịch cộng đồng tại Hà Tĩnh nhằm xây dựng thương hiệu, thu hút khách du lịch trong và ngoài nước, cụ thể: mời các đoàn Famtrip các tỉnh đến khảo sát mô hình du lịch cộng đồng tại địa phương nhằm kết nối với các công ty lữ hành để đưa khách về Hà Tĩnh, quảng bá trên các phương tiện thông tin đại chúng, qua các sự kiện du lịch trong và ngoài nước, có những biện pháp tuyên truyền hiệu quả để quảng bá du lịch cộng đồng đến với du khách.

Cơ chế chính sách, nguồn lực tài chính
Tiếp tục hoàn thiện cơ chế và hệ thống chính sách cũng như các ưu đãi nhằm thu hút hơn nữa việc đầu tư vào phát triển du lịch cộng đồng. Phát triển cơ sở hạ tầng du lịch. Xây dựng các liên kết và bán liên kết với các cá nhân, tổ chức du lịch, với các hộ dân trên địa bàn Hà Tĩnh, trong nước và ngoài nước.

Du lịch cộng đồng là một ngành nghề mới đối với người dân bản địa, vì thế không thể đòi hỏi sự quy mô và hoạt động hiệu quả ngay lập tức. Tuy nhiên, qua khảo sát thực tế tại nhiều tỉnh có du lịch cộng đồng phát triển, có thể thấy đây là một hướng đi mới có nhiều tiềm năng, có khả năng đem lại hiệu quả kinh tế cao và ổn định cho người dân cũng như góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa, cảnh quan thiên nhiên của vùng. Và để du lịch cộng đồng trở thành một loại hình du lịch phát triển tại Hà Tĩnh nói riêng, cả nước nói chung thì điều quan trọng nhất là có sự đồng tâm, đồng lực của các cấp chính quyền địa phương trong việc quy hoạch và phát triển du lịch cộng đồng tại các thôn, xã… Điều này khi gắn kết cùng Chương trình quốc gia “Mỗi xã một sản phẩm” chắc chắn sẽ còn đem lại những hiệu ứng kinh tế đáng kể, góp phần quan trọng trong tiêu thụ sản phẩm, nâng cao thu nhập cho người dân địa phương.

Tác giả bài viết: Lê Trần Sáng
Đánh giá bài viết
Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá
Click để đánh giá bài viết

Ý kiến bạn đọc

Mã an toàn:   Mã chống spamThay mới     

 
Ti đọc nhiều















  • Đang truy cập: 435
  • Tổng lượt truy cập: 30387777