Làng cá Nhượng Bạn

 
“Nước giếng Vàng vừa trong vừa mát
Nu chợ Chùa nhuộm lạt lâu phai
Cá chợ Nhượng, khoai Mục Bài
Ai ơi về huyện Cẩm kẻo một mai tiếc thầm”.
 
Huyện Cẩm Xuyên nổi tiếng bởi nhiều làng nghề truyền thống như nghề đan lát, làm bánh tráng ở Cẩm Duệ; nghề làm nón, dệt vải nuôi tằm dệt lụa ở Cẩm Vịnh, Cẩm Thành; nghề làm giấy Dó bù ở Cẩm Huy và còn nổi tiếng bởi nghề đánh bắt chế biến hải sản truyền thống ở xã Cẩm Nhượng.

Bến cá Cồn Gò thuộc xã Cẩm Nhượng, huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh), trước đây là Nhượng Bạn. Nhượng Bạn xưa thuộc Kỳ La (Hà Hoa), miền đất cuối của Đại Việt, có lịch sử hơn 600 năm, từ trước đã có một vị trí quân sự quan trọng trong những cuộc viễn chinh của thủy quân nhà Trần. Xã Cẩm Nhượng nằm ở cửa sông Rác (Lạc Giang), có diện tích tự nhiên 278,3 ha, với gần 49ha đất, còn lại là đất ngập mặn và đất khác.

Cồn Gò nằm mấp mé bên chân sóng, đây là nơi trao đổi, mua bán các loại hải sản của ngư dân địa phương mỗi khi thuyền đi xa khơi về. Từ 3 - 4h sáng, khi vạn vật đang chìm trong giấc ngủ say thì Cồn Gò đã náo nhiệt, đông đúc. Men theo đường đê chắn sóng, tôi xuôi xuống bến cá Cồn Gò. Những đợt sóng vỗ ộp oạp vào mạn thuyền, từng làn gió biển mát rượi phảng phất vị mặn mòi của biển, mùi tanh nồng của tôm cá, tiếng người mua kẻ bán râm ran một vùng… làm tôi thêm phần háo hức tìm đến khám phá. Nếu ở các phiên chợ thường có các ki-ốt, hàng quán để ngồi bày bán hàng hóa thì phiên chợ ở bến cá Cồn Gò đơn thuần chỉ là một bãi đất rộng trên bờ kè chắn sóng với ánh đèn pin, đèn ắc quy lấp loáng, hòa trong tiếng người khuân bê, trao đổi từng mặt hàng hải sản. Từng thúng cá, mớ tôm tươi rói, vảy còn lấp lánh lần lượt được các ngư ông chuyển từ thuyền lên bờ sau một chuyến đi mệt mỏi song những nụ cười, niềm vui mừng, hạnh phúc như không bao giờ tắt trên từng khuôn mặt mỗi người, cả người mua lẫn người bán. Họ vui bởi mồ hôi công sức của mình đã được bù lại xứng đáng và vui bởi sự “giàu có”, ưu đãi của biển cả đã ban tặng cho họ một nguồn hải sản dồi dào, quý hiếm.

 
Mặt trời dần lên cũng là lúc bến cá càng lúc càng tấp nập, đông đúc. Bình minh trên biển thật đẹp, không khí trong lành, dễ chịu, những ánh bạc lấp lánh trên mặt sóng, những đoàn thuyền chen chúc nhấp nhô, người với người í ới gọi nhau… mọi vật như cùng hòa quyện tạo nên một bức tranh sơn thủy hữu tình đầy màu sắc, để lại ấn tượng khó phai cho những ai đã từng một lần đón bình minh trên biển. Cũng lúc này, từng đoàn xe thùng của chủ hàng đến thu mua hải sản để cung cấp cho mọi nơi. Biển nơi đây được thiên nhiên ưu đãi nên có rất nhiều loại hải sản tươi ngon như mực ống, cua, ghẹ, đủ thứ cá các loại. Từ tháng 3 âm lịch đến cuối tháng 7 âm lịch là thời điểm khá thuận lợi cho việc đánh bắt, nó đem lại nguồn thu nhập đáng kể cho ngư dân trong vùng.
 



 
Trời chuyển dần về sáng cũng là lúc Cồn Gò vãn dần. Lúc này, hầu như các ngư ông về nhà nghỉ ngơi, chuẩn bị cho một chuyến ra khơi mới, còn lại chị em phụ nữ bắt đầu tất bật vào việc trao đổi, mua bán từng mẹt cá, mớ tôm các loại với những bà nội trợ trong vùng. Phiên chợ thường diễn ra đến tầm 08h sáng là kết thúc. Dọc đường đê chắn sóng, từng người tay xách nách mang ra về, trả lại sự tĩnh lặng cho bến cá cùng với tiếng sóng, tiếng gió biển rì rầm thổi mãi không ngừng…

Cẩm Nhượng dường như “thay da đổi thịt” theo từng ngày. Toàn xã hiện có 178 tàu, thuyền lớn nhỏ các loại với gần 1.000 ngư dân trực tiếp lao động trên biển. Bốn tháng đầu năm 2014, sản lượng đánh bắt của toàn xã đạt hơn 1.000 tấn, với nhiều loại hải sản có giá trị như cá căng, cá mú, cua, mực ống… Gần đây, được sự quan tâm, chỉ đạo của các cơ quan ban ngành với những chủ trương, chính sách phù hợp với thực tiễn như việc hỗ trợ ngư dân vay vốn nâng cấp tàu thuyền, hỗ trợ chi phí bảo hiểm, phí đăng kiểm hay miễn một số khoản thuế đã giúp ngư dân địa phương yên tâm bám biển, cải thiện đời sống và làm giàu cho quê hương.

Ngày nay, làng biển Cẩm Nhượng không đơn thuần chỉ là địa phương nổi tiếng bởi nghề đánh bắt chế biến hải sản truyền thống mà còn là điểm du lịch hấp dẫn, đầy tiềm năng. Mỗi lần về với Khu du lịch Quốc gia Thiên Cầm (cách Cồn Gò khoảng 1km), còn gì thú vị hơn khi bạn có thể lên vãn cảnh, thắp hương cầu an ở chùa Cầm Sơn nơi lưng chừng núi; đi thuyền ra thăm đảo Én, hòn Bơớc; cùng bạn bè vùng vẫy thỏa chí với làn nước biển trong xanh rồi thưởng thức những món đặc sản tươi ngon của biển; hay xuôi xuống Cẩm Nhượng tham quan Chợ cá Cồn Gò để được trải nghiệm cuộc sống dân dã thường ngày của người dân làng chài, tận mắt xem cách họ chế biến hải sản, làm nước mắm và chọn mua những đặc sản của biển để về làm quà cho người thân, bạn bè. Làng biển Cẩm Nhượng sẽ là điểm đến không thể bỏ qua trong tour du lịch nghỉ dưỡng tại Khu du lịch Quốc gia Thiên Cầm của bạn.
                                                                                                            
Chỉ dẫn:
Từ thành phố Hà Tĩnh, theo quốc lộ 1A về phía Bắc khoảng 14km, rẽ trái theo tỉnh lộ 4 khoảng 15km là đến làng cá Nhượng Bạn.

Tác giả bài viết: Tú Quỳnh - Ảnh: sưu tầm